Zastanawialiście się kiedyś dlaczego sformułowania skierowane do naszych dzieci:
Nie mów tak
Nie używaj takich słów
Nie wolno
Nie, nie teraz
Nie możesz
Nie biegaj
Nie krzycz
Nie przewróć się
Nie wylej tego
Nie bijcie się
Nie kupię Ci tego
nigdy lub prawie nigdy nie działają, a w każdym razie nie działają w taki sposób w jaki byśmy tego oczekiwali?
Po pierwsze dlatego, że zgodnie z tym do czego doszedł w swoich badaniach Daniel Kahneman psycholog, laureat nagrody Nobla mamy w swoim umyśle dwa systemy myślenia: pierwszy system to system tzw. szybki intuicyjny, który reaguje na bodźce i działa zupełnie poza naszą świadomością i drugi system tzw. wolny racjonalny, który świadomie ocenia, analizuje, interpretuje. I to właśnie umysł szybki odpowiada za to, że słysząc komunikat „Nie myśl teraz o niebieskim słoniu” natychmiast mamy przed oczami dokładnie ten obraz, o którym mieliśmy nie myśleć. Umysł racjonalny szuka innych kolorów, kształtów innych zwierząt, jednak silne oddziaływanie umysłu intuicyjnego skutecznie mu to uniemożliwia.
Po drugie dlatego, że stosując sam krótki komunikat ze słowem „nie” nie dajemy dzieciom żadnej alternatywy, przekazu co może ono zrobić „zamiast” tzn. w miejsce niepożądanego działania. Co oznacza, że dziecko nawet wówczas, gdy usłyszy „nie” nie wie jak konkretnie inaczej da się podejść do problemu.
Jak zatem przeformułować przytoczone na początku artykułu komunikaty negatywne na skuteczniejsze komunikaty pozytywne? Poniżej kilka przykładów (myślę, że kreatywność i pomysłowość rodziców, opiekunów, czy nauczycieli jest tak wysoka, że można tutaj znaleźć całe mnóstwo innych przeformułowań, te są, jak napisałam, przykładowe ) :
Nie mów tak – Chciałbym, abyś użył innego słowa
Nie, nie teraz – Najpierw skończmy.., a potem zajmijmy się…
Nie możesz – Teraz mamy do zrobienia… a potem będziesz mógł…
Nie biegaj – Idź teraz wolniej proszę/ Tutaj w pomieszczeniu poruszamy się wolniej
Nie krzycz – Mów proszę ciszej
Nie przewróć się – Bądź ostrożny podczas biegania, jest ślisko
Nie wylej tego – Uważnie nieś talerz z zupą proszę
Nie bijcie się – Używajcie słów, a ręce najlepiej trzymajcie po prostu przy sobie
Nie kupię Ci tego – Dziś zaplanowałem kupić…, o kupnie nowego… możemy porozmawiać dziś wieczorem
Jakie są zalety takiego rozwiązania? Po pierwsze zarówno sobie, jak i swoim dzieciom możemy dzięki temu pomóc w zaoszczędzeniu niepotrzebnych nerwów i spięć. A po drugie pokazujemy dzieciom jak w skuteczny sposób można rozwiązywać sytuacje konfliktowe, co jest niezwykle przydatną umiejętnością. Regularne stosowanie takiego podejścia spowoduje, że dzieci naprawdę bardzo szybko się tego nauczą. Marta Bańkowska
