Prawidłowy rozwój dziecka jest podstawą w kształtowaniu i rozwoju jego osobowości. Rozumienie mowy pozwala poznać otaczający świat, a umiejętność mówienia pozwala go wyrazić.
Zaniedbanie mowy może pociągać za sobą wiele negatywnych skutków. Wadliwa wymowa wpływa na cały proces uczenia się. Dzieci piszą tak, jak mówią: „skoła”, „zaba”, „tlawa”.
Wady wymowy w znaczący sposób wpływają także na nabywanie umiejętności czytania. Dziecko, które nie potrafi prawidłowo mówić, nie opanuje sztuki szybkiego czytania ze zrozumieniem, a bez tego trudno mu funkcjonować w szkole, a później w pracy, nie rozwija zainteresowań.
Profilaktyka logopedyczna w środowisku domowym odgrywa kluczową rolę we wsparciu rozwoju mowy i komunikacji u dzieci.
Oto kilka skutecznych strategii, które rodzice mogą stosować w celu promowania zdrowego rozwoju mowy u swoich pociech:
• Stwarzanie dzieciom bogatych doświadczeń językowych poprzez czytanie książek, opowiadanie historii, śpiewanie piosenek i rozmowy na różnorodne tematy. Im więcej dzieci słyszą i doświadczają języka, tym lepiej rozwija się ich komunikacja.
• Obserwacja niepokojących zachowań u dziecka może być sygnałem, że istnieją pewne trudności w jego rozwoju, w tym również w obszarze komunikacji i mowy.
Oto kilka zachowań, które mogą sugerować konieczność skonsultowania się z logopedą:
1. Oddech przez usta: Jeśli dziecko często oddycha przez usta, nawet gdy nie jest przeziębione lub nie wykonuje intensywnej aktywności fizycznej, może to wskazywać na nieprawidłowy tor oddechowy.
Oddychanie przez usta może prowadzić do szeregu problemów, w tym do nadmiernego wysuszenia błon śluzowych, zwiększonego ryzyka infekcji oraz trudności w mowie i artykulacji.
2. Płytkie oddychanie: Nieprawidłowy tor oddechowy może wiązać się z płytkim oddechem, gdzie wdech jest powierzchowny. Płytkie oddychanie może prowadzić do ograniczonego dostarczania tlenu do organizmu oraz do nadmiernego napięcia mięśniowego w obrębie klatki piersiowej i szyi.
3. Otwarta buzia lub język wysunięty poza jamę ustną to zachowania. Dziecko utrzymuje usta otwarte nawet w sytuacjach, gdy nie mówi ani nie oddycha przez usta.
4. Postawa ciała odgrywa istotną rolę w efektywności funkcji mowy i komunikacji. Prawidłowa postawa ciała może sprzyjać prawidłowemu oddechowi, co jest kluczowe dla efektywnej emisji dźwięków mowy.
5. Słuch odgrywa kluczową rolę w terapii logopedycznej, ponieważ jest fundamentalnym elementem rozwoju mowy, rozumienia języka oraz komunikacji.
6. Problemy z połykaniem.
7. Zaburzenia mowy związane z zaburzeniami neurologicznymi. W przypadku osób cierpiących na zaburzenia mowy związane z takimi schorzeniami jak udar, stwardnienie rozsiane lub choroba Parkinsona, logopeda może wspomóc w rehabilitacji i poprawie komunikacji. Jeśli zaobserwowali Państwo któryś z niepokojących objawów związanych z głosem, mową lub układem oddechowym, wówczas jest zalecany kontakt z logopedą lub laryngologiem.
mgr Marlena Goncalwes Neto, logopeda neurologopeda
